In “Motivational Foundations of Leisure” van Seppo E. Iso-Ahola en “Pathways to Meaning-Making Through Leisure-Like Pursuits in Global Contexts” door Yoshitaka Iwasaki worstelen beide auteurs met het onderscheiden van vrije tijd van andere aspecten van het menselijk leven. Daartoe proberen ze de basiskenmerken te beschrijven die iets identificeren als vrije tijd in tegenstelling tot iets dat geen vrije tijd is. Het grote probleem voor beiden is echter de ongrijpbare definitie van ‘wat vrije tijd is’, aangezien het moeilijk is om de kenmerken ervan te beschrijven als het moeilijk is om vrije tijd te onderscheiden van wat geen vrije tijd is. Dit probleem wordt nog moeilijker gemaakt in de moderne samenleving, omdat er een soort continuüm is tussen vrije tijd en niet-vrije tijd, waarbij veel activiteiten een combinatie van beide lijken.

Zo is een parttime ondernemer die een partyplan-onderneming opzet, bezig met een economische activiteit, maar het is ook leuk voor haar (meestal is de ondernemer een vrouw), en ziet zij het organiseren van verkoopfeesten misschien als een bijzaak tot iets wat ze als werk beschouwt. Dus misschien begint dit bedrijf als een vrijetijdsbesteding, maar naarmate ze meer en meer geld verdient, kan ze steeds meer tijd besteden aan het organiseren van feestjes om een ​​serieus bedrijf op te bouwen. Dus op een gegeven moment kan het houden van deze leuke feesten ophouden een vrijetijdsbesteding te zijn – maar wanneer dit precies gebeurt, kan moeilijk te zeggen zijn.

Ditzelfde probleem van het onderscheiden van vrije tijd en niet-vrijetijdsbesteding confronteert zowel Iso-Ahola als Iwasaki bij het bespreken van de kenmerken van vrije tijd, in die zin dat veel van deze kenmerken die ze gebruiken om vrije tijd te beschrijven waar kunnen zijn voor niet-vrijetijdsactiviteiten, algemeen beschouwd als werk. Iwasaki probeert dit probleem te omzeilen door dingen die hij karakteriseert als aspecten van vrije tijd als “vrijetijds” activiteiten te noemen, en op dezelfde manier zou men wat mensen normaal werk noemen als “werkachtige” activiteiten kunnen karakteriseren, maar dit is echt meer een semantische goochelarij. Iets ‘vrije tijd’ noemen – of ‘werkachtig’ trouwens – levert alleen maar een nomenclatuur op die vager is om een ​​deel van het menselijk leven te identificeren dat moeilijk te definiëren is. Met andere woorden, het gebruik van een vage term om te definiëren wat als een ongrijpbare, moeilijk te definiëren kwaliteit wordt beschouwd, wijst eenvoudig op de vageheid, maar het helpt niet om de basiskenmerken van wat vrije tijd is te verduidelijken in vergelijking met andere aspecten van het menselijk leven.

In de ‘Motiverende grondslagen van vrije tijd’ zoekt Iso-Ahola bijvoorbeeld een verklaring voor wat vrije tijd is in de ‘aangeboren (psychologische) basisbehoeften die de belangrijkste drijfveren zijn voor menselijke groei en potentieel’. Vanuit zijn perspectief definieert deze behoefte waarmee iedereen wordt geboren, zowel wat mensen als vrije tijd beschouwen en stuurt ze hen onder verschillende omstandigheden om aan die behoeften te voldoen. Gezien deze drijvende behoefte aan vrije tijd, suggereert Iso-Ahola dat het hebben van een gevoel van vrijheid of autonomie “het centrale bepalende kenmerk van vrije tijd” is. Hij onderscheidt dit gevoel van vrijheid echter van de alledaagse karakterisering van vrije tijd als “vrije tijd”, die mensen gebruiken om de tijd dat ze niet aan het werk zijn te beschrijven, aangezien slechts een deel van deze vrije tijd echt vrij kan zijn van verplichtingen, zodat iemand kan precies doen wat ze willen doen.

Als iemand bijvoorbeeld klusjes doet tijdens deze vrije tijd, zou deze tijd niet echt vrij zijn, hoewel Iso-Ahola suggereert dat hoe meer iemand zijn werk als een verplichting beschouwt, hoe vrijer die persoon zich zou voelen wanneer hij verloofd is. in niet-werkactiviteiten, en daarom kan die activiteit echt als vrije tijd worden beschouwd.

Vanuit dit perspectief, als iemand echt plezier in zijn werk heeft en deelneemt aan een verscheidenheid aan activiteiten die bijdragen aan succes op het werk, hoewel deze activiteiten anders als vrijetijdsbesteding zouden kunnen worden beschouwd voor iemand die deze activiteiten ontplooit om redenen die niets te maken hebben met hun werk, kunnen deze activiteiten niet langer als vrijetijdsbesteding worden beschouwd. Een voorbeeld hiervan is de verkoper of CEO van een bedrijf dat golf speelt met andere potentiële klanten. Enerzijds wordt golf normaal gesproken beschouwd als een vrijetijdsbesteding. Maar het is onderdeel geworden van het werk van de verkoper of CEO, ook al kan de verkoper of CEO vrijelijk kiezen om golf te spelen of niet, of een alternatieve vorm van entertainment aan te gaan met potentiële klanten, zoals ze meenemen naar een show of balspel. Als die persoon golf speelt, naar een show gaat, of toeschouwer is bij een balspel met leden van zijn familie en er zijn geen werkmaatjes aanwezig, dan kan dat beter worden gekarakteriseerd als vrije tijd. Maar in veel gevallen kan de verkoper/CEO het gezin meenemen op een golf-, show- of balspelexcursie met zijn collega’s, waardoor het begrip vrije tijd wordt vertroebeld. Onder de gegeven omstandigheden zou het gebruik van een continuüm van niet-vrije tijd naar vrijetijdsbesteding een goede manier kunnen zijn om verschillende soorten vrije tijd te karakteriseren, in plaats van te proberen een onderscheid te maken tussen wat vrije tijd is en wat niet-vrije tijd is.

Hoe dan ook, voortbouwend op het idee dat vrijheid een basiskenmerk van vrije tijd is, suggereert Iso-Ahola dat vrijetijdsbesteding wordt gekenmerkt door gedrag dat zelfbepaald is, of dat kan beginnen als vastberaden, maar zelfbepaald kan worden door de proces van “verinnerlijking” Daarom, voor zover mensen alledaagse activiteiten uitvoeren omdat ze dat willen, maken ze ze ontspannend. Een voorbeeld kan zijn als ik een hekel heb aan tuinieren (wat ik echt doe), maar ik begin het te doen omdat ik het me niet kan veroorloven een tuinman in te huren, en uiteindelijk begin ik er vreugde in te voelen, wat het in een vrijetijdsbesteding zou veranderen. (Maar aangezien ik een tuinman kan inhuren, heb ik geen dwingende reden om dit te doen, dus voorlopig is dit zeker geen vrijetijdsbesteding voor mij).

Dan zou vrije tijd volgens Iso-Ahola ook kunnen worden gekenmerkt door ontsnappen, wat kan bijdragen aan het internaliseren van een activiteit, waardoor het nog meer een vorm van vrije tijd wordt.

Iso-Ahola brengt al deze ideeën samen in een piramide waarin hoe groter iemands intrinsieke motivatie en gevoel van zelfbeschikking, hoe meer men zich bezighoudt met echte vrijetijdsbesteding buiten de werkcontext. Aan de onderkant staat verplichte deelname aan niet-werkactiviteiten, zoals klusjes die men in huis moet uitvoeren. Op het volgende niveau daarboven onderscheidt hij vrijetijdsdeelname aan tv en lichaamsbeweging, die volgens hem meestal geen echte vrijetijdsbesteding zijn, aangezien mensen niet echt autonoom zijn bij het deelnemen aan beide activiteiten. Hij beweert dat mensen geen autonomie hebben bij het kijken naar tv, omdat ze dit niet echt willen doen en het hen geen goed gevoel over zichzelf geeft (hoewel deze mening over tv twijfelachtig is), en in het geval van lichaamsbeweging beweert hij dat ze vinden dat ze dit moeten doen omdat het goed voor hen is, in plaats van omdat ze dat willen. Ten slotte staat aan de top van de piramide volledige vrijetijdsparticipatie, waarbij men volledige autonomie en vrijheid voelt, zodat men intrinsieke beloningen, een gevoel van flow en sociale interactie met anderen verkrijgt.

Ten slotte, om kort Iwasaki’s benadering van het karakteriseren van vrije tijd aan te halen, probeert hij vrije tijd te beschrijven als een manier om bepaalde soorten betekenissen te genereren, hoewel de specifieke betekenissen kunnen verschillen voor mensen die verschillende levenservaringen ervaren of uit verschillende culturen komen. Volgens Iwasaki, onder verwijzing naar de beschrijving van vrije tijd door de World Leisure Association, biedt betekenisvolle vrije tijd “kansen voor zelfverwezenlijking en verdere bijdrage aan de kwaliteit van het gemeenschapsleven”. Als zodanig omvat vrije tijd zelf bepaald gedrag, het tonen van competentie, het aangaan van sociale relaties, de mogelijkheid hebben tot zelfreflectie en zelfbevestiging, het ontwikkelen van iemands identiteit en het overwinnen van negatieve ervaringen in het leven. Iwasaki gaat verder met het beschrijven van de vijf sleutelfactoren die aspecten van vrije tijd zijn (die hij liever “vrijetijds” bezigheden noemt: 1) positieve emoties en welzijn, 2) positieve identiteiten, zelfrespect en spiritualiteit; 3) sociale en culturele verbindingen en harmonie, 4) menselijke sterke punten en veerkracht, en 5) leren en menselijke ontwikkeling gedurende de hele levensduur.

Bron: Gini Graham Scott